proteksyon ng kalikasan ay siguruhin, HOUSE BILL 3180 NG MINDORO BIG 3 DAPAT BANTAYAN

ni Bongbong B. Marquez

Ang Mindoro Big 3 at may akda ng House Bill No. 03180. Mula sa kaliwa, Deputy Speaker Ma. Amelita C. Villarosa (Occidental Mindoro) sentrong larawan, Rep. Rodolfo G. Valencia, (1st District- Oriental Mindoro, kanang larawan, Rep. Alfonso V. Umali, Jr. (2nd District, Oriental Mindoro.

ISLA NG MINDORO- Pinababantayan ng Lokal na Pamahalaan ng Sablayan, simbahan at ng ibat- ibang environmental advocates sa lalawigan ng Kanlurang Mindoro ang Panukulang Batas Bilang 03180 “An act declaring the areas around and between Aglubang- Ibolo Rivers in the Municipalities of Baco, Naujan and Victoria, all in the province of Oriental Mindoro and the Municipality of Sablayan, Occidental Mindoro a Protected Watershed Landscape under the National Integrated Protected Area System and for other purposes” sa Kongreso na isponsor ng tinaguriang Big 3 ng Mindoro. Ito sina Deputy Speaker Ma. Amelita C. Villarosa ng nag- iisang distrito ng Kanlurang Mindoro, Kinatawan Rodolfo G. Valencia (unang distrito) at Kinatawan Alfonso V. Umali, Jr. (ikalawang distrito) ng Silangang Mindoro.

Ayon kina Villarosa, Valencia at Umali, mahalagang maisabatas ang proteksyon ng Aglubang- Ibolo Rivers sa pagitan ng Silangan at Kanlurang Mindoro sapagkat sa paraang ito, mapapalakas ang mekanismo sa konserbasyon at proteksyon ng kanlungang tubig ng Mindoro at nagsisilbing pakinabang sa sakahan ng dalawang lalawigan.

Binigyang diin naman ni Sablayan Vice- Mayor Eduardo B. Gadiano na bagama’t maganda at akma sa pangangailangan ang pamagat ng nasabing panukalang batas, dapat rin anya itong bantayan partikular na ang Seksyon 12, Mga Probisyon sa Ipinagbabawal na Gawain.

Dapat anya ang bawal ay bawal at ang hindi pwede ay hindi pwede. Kung susuriin diumano ang nilalaman ng nasabing probisyon, maaari pa ring maganap o maisagawa ang mga gawaing ipinagbabawal basta’t may pahintulot ng Protected Area Management Board (PAMB).

Naalarma si Gadiano at ang mga environmental advocates sa Mindoro dahil ang Aglubang- Ibolo ay sentrong aplikasyon ng Mindoro Nickel Project ng Intex Resources upang magmina ng nikel, cobalt at iba pang mineral sa 9, 720 ektaryang kanlungang tubig at Lupaing Ninuno ng mga Tadyawan sa Silangang Mindoro samantalang Mangyan Alangan naman sa Kanlurang Mindoro.

Nakasaad sa Seksyon 12, d ng panukalang batas na maaari pa rin magmina kahit na maideklarang protektadong kanlungang tubig ang Aglubang Ibolo basta’t may pahintulot ng PAMB.

Kakaunting tao lamang ang nasa PAMB at hindi sila ang kumakatawan sa nakakaraming apektado, posibleng makapasok ang proyektong mina kung permiso lang ng PAMB ang kailangan.

Kahit anya may moratoryum na sa pagmimina ang Sablayan at Silangang Mindoro mahalaga anyang bantayan ang HB 03180 na nasa komite ni Kinatawan Iggy Arroyo, tagapangulo sa Lupon ng Kalikasan sa Kongreso.

Ayon naman kay Fr. Anthony L. Tria, SVD., tagapag- ugnay ng Vicarial Indigenous Peoples Apostolate Coordinating Office (VIPACO), ang Ilog Aglubang- Ibolo ay siyang kanlungang tubig ng mga pangunahing ilog sa kalakhan ng mga pangunahing ilog sa Mindoro kagaya ng mga ilog Baco, Victoria, Naujan at Lungsod ng Calapan sa Silangang Mindoro samantalang mga ilog Amnay, Rayusan, Mompong, Lumintao at Busuanga naman sa Kanlurang Mindoro.

Sa mga nasabing ilog umaasa ng patubig ang karamihan sa mga magsasaka ng Mindoro kung kaya’t kinikilala itong food basket sa buong Southern Luzon.

Binigyang diin naman ni Sangguniang Panlalawigan Humerlito Dolor sa nagpagtibay na SP Resolution No. 327- 2008 ng Silangang Mindoro na kailangang mai- deklarang kritikal at protektadong kanlungang tubig ang Ilog Aglubang Ibolo upang maiwasan ang anomang banta sa pagkasira nito sapagkat dito nagmumula ang buhay ng maraming mga magsasaka at mga katutubo. Hiniling din ni Dolor sa nasabing resolusyon ang suporta ni Senador Pia “Compañera” Cayetano para magkaroon ng kahalintulad na panukala ang HB No. 03180 sa Senado.

PROTEKSYON NG APO REEF, PAIIGTINGIN PA

ni Bongbong B. Marquez


Ang Apo Reef Natural Park sa Sablayan, Kanlurang Mindoro ay idineklarang Protected Area sa bisa ng Presidential Proclamation No. 868. Ito ang tahanan ang ibat- ibang uri ng yamang- dagat, isda, pawikan, mammals at mga ibon. Dinadayo ito ng mga turista dahil sa likas nitong kagandahan.


SABLAYAN, Kanlurang Mindoro- Planong paigtingin pa ang proteksyon ng Apo Reef Natural Park upang higit pang mapangalagaan ang kilalang at pangalawa sa pinakamalaking coral atoll sa buong mundo laban sa anomang banta ng pagsira ng ibat- ibang iligalista sa karagatan.

Ang hakbanging ito ay inirekomenda ni Municipal Environment and Natural Resources Officer/ Task Force MARLEN (Municipal and Apo Reef Law Enforcement for Nature) Chairman Fernando B. Dalangin pagkaraang pasukin ang Apo Reef Natural Park ng mga iligalistang gumagamit ng speed boat at hinihinalang mula pa sa ibang bansa.

Ayon sa ulat Task Force Marlen, namataan nila nitong nakaraang Oktubre 12- 16, 2008 sa gawi ng Parolang Putol, Bahura 7 o Batong Lutang at Cajos del Bajo ang kahina- hinalang kilos ng dalawang (2) kulay abong speed boat na lulan ng tinatayang sampung tao at nakasuot ng mga damit na itim at isang barko sa di kalayuan.

Sa tuwing tatangkain ng TF Marlen na sila ay puntahan, agad itong nakakaalis sa bahaging sakop ng ARNP at dahil sa bilis ng kanilang sasakyan, hindi ito maabutan ng gamit nilang bangka sa pagpapatrolya.

Dahil dito, kolektibong plano ang agad na isinagawa nila Dalangin, Police Senior Inspector Gregardro A. Villar at Lt. Gerry Casalmer ng Philippine Army kung saan nabuo ang pagdagdag ng karagdagang pwersa at bangka upang masakote ang mga iligalista.

Ngunit dahil sa bilis ng sasakyang gamit ng mga iligalista, hindi rin ito nasakote ng mga operatiba ng TF Marlen, MENRO, pulisya at Philippine Army, CENRO- DENR, Lokal na Pamahalaan ng Sablayan at World Wide Fund (WWF) samantalang nakuha naman nila ang mga ebidensya sa iligal na gawain sa bahura at karagatan ng Sablayan.

Batay sa mga ebidensyang naiwan, ipinagbabawal sa ARNP ang gawain ng mga salarin. Nakuha at nakita ng mga operatiba ang sampu (10) patay na pawikan na nababalutan ng lambat samantalang tatlo (3) naman ang buhay pa at agad na pinakawalang ng TF Marlen sa karagatan.

Naalarma rin Dalangin sa istilo ng mga salarin, bukod sa paggamit ng mga ito ng speed boat, ang kulay ng mga ito ay kagaya ng mga sasakyan pandagat ng Philippine Navy at Presidential Security Group (PSG) ng bisitahin ni Pangulong Gloria Macapagal- Arroyo ang isla nitong nakaraang buwan ng Abril 2008.

Inirekomenda rin ni Dalangin ang agarang aksyon ng Pamahalaang Lokal at Nasyunal upang makabili ng kahit dalawang (2) speed boat na regular na magsasagawa ng pagpatrolya sa karagatan.

Hinikayat din ni Dalangin ang pakikipagtulungan ng mga mangingisda at iba pang sektor sa pangangalaga at proteksyon ng Apo Reef Natural Park at pambayang katubigan ng Sablayan upang mapanatiling malakas ang industriya ng pangisdaan sa Sablayan at makatulong sa pagpapalakas ng ekonomiya.

Bagamat hindi nasakote ang mga iligalista, ang kauna- unahang pangyayaring ito sa ARNP ang magsisilbing batayan ng mga taga- gawa at tagapagpatupad ng batas upang makapaglapat ng kaukulang mekanismo sa pangangalaga at proteksyon nito.

Matatandaan na noong mga nakaraang dekada, sinalanta na ng mga iligalista ang ARNP ngunit dahil sa aksyon ng Lokal na Pamahalaan ng Sablayan, Pamahalaang Panlalawigan ng Occidental Mindoro, National Government at pakikipagtulungan ng ibat- ibang sektor, napagtibay ang Presidential Proclamation 1801 series of 1980, Sangguniang Bayan Resolution No. 1108, Series 1983, Presidential Proclamation No. 868 at Special Ordinance No. 2007- 01B na pawang naglalaman ng mga probisyon sa pangangalaga at proteksyon nito.

Nanawagan naman ang KAAGAPAY NGO- PO Network kay Kinatawan Ma. Amelita C. Villarosa at sa buong kapulungan ng Kongreso na ipasa na ang House Bill No. 03982 “An Act Establishing the Grand Apo Reef in Sablayan, Occidental Mindoro as a protected area under the classification of natural park and its peripheral waters as buffer zones, providing for its management, funds and for other purposes”.

Naniniwala ang nasabing environmental group of advocates sa Mindoro na sa pamamagitan ng nasabing batas, higit na mapapangalagaan ang ARNP laban sa mga iligalista at mapanira ng kalikasan.

Bukod, isa pang ordinansa ang napagtibay ng bayan ng Sablayan. Ito ay ang Special Ordinance No. 2008- SO002 na nagdedeklara sa Apo Reef Mainland, Apo Reef Menor (Binanggaan) at Cayos del Bajo (Tinangkapan) bilang mga isla na sakop ng Sablayan.

Ayon kay Sangguniang Bayan Rocky D. Legaspi, maidadagdag sa kabuuang land area ng Sablayan ang isla at maipapatupad ang mga batas pangkalikasang umiiral na pinagtibay ng Pamahalaang Bayan ng Sablayan. Sa paraang ito, ang usapin sa hurisdiksyon ay naresolba na.

Ayon naman kay Atty. Ronaldo R. Gutierrez, Executive Director ng Upholding Life and Nature (ULAN) ang mga namatay at nahuling pawikan ay kabilang sa mga endanger species at pinagbabawal ng batas ang paghuli at pagpatay ng mga ito sa anomang paraan.

Binigyang diin naman nina Punong Bayan Godofredo B. Mintu at Pangalawang Punong Bayan Eduardo B. Gadiano ang pangangalaga at proteksyon ng ARNP at katubigang pambayan ng Sablayan ay katumbas ng pagpapahalaga sa kabuhayan ng mga mangingisda at pagpapalakas ng turismo.

Kinokondina anya ng Lokal na Pamahalaan ng Sablayan ang anomang paglabag sa batas katubigan at pangkalikasan.